Συζήτηση
Αναμενόμενα αποτελέσματα και αντίκτυπος
Μία οικονομία η οποία βασίζεται πρωτίστως σε μία παραγωγική δραστηριότητα, όπως είναι ο τουρισμός, είναι ιδιαίτερα ευάλωτη σε διαταράξεις του παγκόσμιου οικονομικού και γεωπολιτικού περιβάλλοντος. Αυτή η υπόθεση αποδείχθηκε περίτρανα κατά τις πρόσφατες προσφυγικές κρίσεις, την υγειονομική κρίση Covid-19 και πολλαπλές πολεμικές συρράξεις. Όπως και στη φύση, η ποικιλότητα είναι παράγοντας σταθερότητας του συστήματος, όπου εδώ ως σύστημα νοείται η κοινωνικο-οικονομική δομή. Αυτό συμβαίνει γιατί η ποικιλομορφία επιτρέπει σε ένα σύστημα να επανακάμψει από πρόσκαιρες διαταραχές, ενισχύοντας έτσι την ανθεκτικότητά του. Η διαφοροποίηση της οικονομικής δραστηριότητας ωθούμενη από καινοτόμες πρωτοβουλίες στον πρωτογενή τομέα, συμβάλλει σε μια πιο διαφοροποιημένη και άρα πιο εύρωστη οικονομία. Η προστιθέμενη αξία που μπορεί να προκύψει από την καλλιέργεια και μεταποίηση φαρμακευτικών φυτών μπορεί να συνεισφέρει στην διατήρηση περισσότερων θέσεων εργασίας στα Ιόνια Νησιά σε ολοχρονική βάση. Ταυτόχρονα, η καινοτομία στον πρωτογενή τομέα συνεισφέρει στην εξωστρέφεια της τοπικής οικονομίας, καθότι τα παραγόμενα φυτικά σκευάσματα αποτελούν κατεξοχήν εξαγώγιμο προϊόν.
Η άμεσα ωφελούμενη από το έργο ομάδα είναι οι επιχειρηματίες γεωργοί των Ιονίων Νήσων με κλίση προς την καινοτομία και την εξωστρέφεια. Έμμεσα, θα ωφεληθεί η Περιφέρεια Ιονίων Νήσων μέσω της διατήρησης των βιογενετικών πόρων, ένα πολύτιμο κεφάλαιο που μπορεί να το εκμεταλλευτεί στο μέλλον. Συγκεκριμένα, η ανάπτυξη τεχνικών πολλαπλασιασμού και καλλιέργειας για το taxon Anacamptis laxiflora αποτελεί σημαντικό μέτρο για τη διάσωση και ex situ διατήρηση της παράκτιας βιοποικιλότητας, η οποία απειλείται από την άνοδο της θαλάσσιας στάθμης ως συνέπεια της κλιματικής αλλαγής. Παρομοίως, η ανάπτυξη τεχνικών πολλαπλασιασμού και καλλιέργειας για τα taxa Epipactis helleborine και Scutellaria rupestris, τα οποία τυπικά φύονται σε ορεινά οικοσυστήματα, αποτελεί ένα μέτρο διάσωσης και ex situ διατήρησης της ορεινής βιοποικιλότητας η οποία απειλείται από υπερβόσκηση, αποψίλωση, πυρκαγιές, και διάβρωση των επικλινών εδαφών.
Η εμπειρία από τον πολλαπλασιασμό φαρμακευτικών ειδών in vitro και την περαιτέρω ανάπτυξή τους στην ύπαιθρο και στο θερμοκήπιο οδήγησε στη σύνταξη πρωτοκόλλων τα οποία μπορούν να αξιοποιηθούν από φυτωριακές επιχειρήσεις για την παραγωγή πολλαπλασιαστικού υλικού και από παραγωγούς για την καλλιέργεια των φυτών ως πρώτη ύλη για την παραγωγή θεραπευτικών σκευασμάτων.
Οι τεχνικές πολλαπλασιασμού μπορούν να αξιοποιηθούν για τη μελλοντική επανεγκατάσταση φυτών σε διαταραγμένα οικοσυστήματα. Η επιδεινούμενη κλιματική κρίση που ήδη βιώνουμε υπογραμμίζει την επείγουσα ανάγκη δημιουργίας «κιβωτών» παράκτιων ειδών χλωρίδας όπως η Ανακαμπτίς η αραιανθής (Anacamptis laxiflora), τα οποία απειλούνται από την επικείμενη άνοδο της θαλάσσιας στάθμης. Ομοίως, ο ορεινός βιότοπος της Επιπακτίδας και της Σκουτελάριας υποβαθμίζεται σοβαρά εξαιτίας ανθρωπογενών παρεμβάσεων. Ήδη το κεφαλληνιακό υποείδος της σκουτελάριας έχει χαρακτηριστεί ως «κινδυνεύον».
Η αναβαθμισμένη μέσω του έργου BIOCONSION εργαστηριακή υποδομή και η ανάπτυξη πρωτοκόλλων για τον πολλαπλασιασμό in vitro των τριών taxa ενδιαφέροντος θα αξιοποιηθεί από το επιστημονικό προσωπικό του Ιονίου Πανεπιστημίου για να ωθήσει περαιτέρω τη μελέτη των εν λόγω φυτών. Ένα αντικείμενο για μελλοντικη έρευνα είναι η μοριακή ταυτοποίηση των φυτών μέσω αλληλουχιών DNA που θα εγγραφούν σε διεθνείς βάσεις δεδομένων προσβάσιμες από την επιστημονική κοινότητα.
Τα αποτελέσματα από την απομόνωση και περιγραφή των βιοδραστικών μεταβολιτών των φαρμακευτικών φυτών θα αξιοποιηθούν από την επιστημονική κοινότητα για περαιτέρω εργαστηριακές και κλινικές δοκιμές των ενώσεων αυτών και από τη φαρμακευτική βιομηχανία για παρασκευή νέων φαρμακευτικών ή/και καλλυντικών προϊόντων.
Τέλος, οι δράσεις διάχυσης των αποτελεσμάτων θα εκπαιδεύσουν το κοινό και θα ενισχύσουν την αυτοεκτίμηση των κατοίκων που θα συνειδητοποιήσουν την πλούσια και πολύτιμη βιοποικιλότητα των νησιών τους. Η δημοσιότητα που θα αναπτυχθεί μπορεί να συμβάλλει στην προσέλκυση επισκεπτών που προσανατολίζονται προς τον φυσιολατρικό τουρισμό ή οικοτουρισμό. Το μερίδιο του φυσιολατρικού τουρισμού στο συνολικό τουριστικό προϊόν αποκτά ιδιαίτερη σημασία κατά την περίοδο χαμηλής επισκεψιμότητας των νησιών, πριν από τη μαζική έλευση των καλοκαιρινών επισκεπτών. Η περίοδος χαμηλής επισκεψιμότητας (αργά την άνοιξη έως μέσα καλοκαιριού) τυχαίνει να συμπίπτει με την ανθοφορία των ειδών ενδιαφέροντος.
Με την συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης
